A lijepo sam zamolio da se ostave po strani mitoloske bajke...

Anduril, da li imas tocne, ili barem otprilike podatke u vezi nameta koje su morali nositi seljaci za vrijeme osmanske vladavine (ukoliko imas, da li bi mogao biti ljubazan pa te podatke i hronoloski razvrstati)? Hvala.

Bosni je od samog pocetka bio nametnut otomanski feudalni poredak. Postojale su dvije osnovne vrste posjeda koji je spahija mogao dobiti od drzave: veca vrsta zvala se zijamet, a manja timar, koji je bio u posjedu timariota. (Treca i najveca vrsta poznata pod nazivom has dodjeljivala se samo najvaznijim pokrajinskim namjesnicima i clanovima sultanove porodice.)

Taj sistem, opcenito poznat pod nazivom timarski sistem, bijase strogo vojno-feudalan: zakup je ovisio o vojnoj sluzbi, zemlja je ostajala u vlasnistvu sultanovu, a timariotovi nasljednici nisu po zakonu mogli naslijediti timar (iako su ga u praksi obicno nasljedivali). Zakupnici tih posjeda morali su se odazivati s oruzjem i konjima svakom pozivu na vojnu duznost; isto su tako morali dovoditi i uzdrzavati i druge vojnike u upravnom razmjeru sa svojim prihodima.16 Okupljali su se za rat prema vojnom okrugu u kojem su prebivali (sandzaku, sto na turskome doslovce znaci "zastava"), a zapovjednik im je bio sandzak-beg, sto je bio najnizi vojni cin koji je imao pravo na titulu pase.

Buduci da su timarioti cesto bili po sest do devet mjeseci godisnje na vojnoj duznosti, njihov zakup nije morao previse opterecivati seljake (krscane ili muslimane) koji su im obradjivali zemlju. Seljaci su placali desetinu u naturi, sto je moglo iznositi izmedju jedne desetine i cetvrtine njihove ljetine, i jos nekoliko manjih dazbina; isto su tako bili duzni obavljati jos neke poslove za timariota, iako to nisu bili tako teski poslovi kakve su obavljali kmetovi u vecini drugih evropskih feudalnih zemalja. Osim toga, placali su godisnju zemljarinu (harac, koji se poslije stopio s glavarinom zvanom dzizja) sultanu. Njihov se osnovni pravni polozaj sastojao u polozaju zakupnika koji nema pravo na samu zemlju nego samo na njeno koristenje (to su pravo njihova djeca mogla naslijediti). Oni su to pravo mogli i prodati i teoretski su se mogli i preseliti, iako su timarioti, naravno, nastojali da ih u tome sprijece.17 Opcenito, timariot nije u pravnom smislu mogao nista vise zahtijevati od svojih seljaka nego da mu placaju desetinu i ostale dazbine, i da ga slusaju kad god nastupa kao drzavni sluzbenik: nije imao one pravosudne ovlasti kakve su imala vlastela u zapadnoj Evropi.

Dakako da ce se ti uvjeti poslije promijeniti, u onoj mjeri u kojoj feudalni poredak bude propadao. Ali u pocetku je seljak na timarskom posjedu zacijelo bolje zivio nego sto je zivio u feudalnoj Bosni prije dolaska Osmanlija - pogotovo uoci same turske najezde, kad je stanovnistvo podnosilo dodatni financijski teret i radi odbrane Bosne od Turaka i radi placanja danka Turcima da ih ostave na miru. U jednom od svojih posljednjih apela prije predaje, kralj Stjepan Tomasevic napisao je: "Turci... pokazuju dobrohotnost spram seljaka. Obecavaju im da ce svi oni koji prijedju na njihovu stranu stvari slobodni i milostivo ih docekuju... Ovakvim ce podvalama lako navesti ljude da me napuste."18 Te "podvale" nisu u svemu bile puke opsjene. A oni seljaci koji bi se preobratili na islam mogli su steci povoljnije uvjete zakupa zemlje - da budu punopravni vlasnici malog posjeda ili ciftluka, obicno od pet do deset hektara zemlje.19

Onda promijeni naslov teme u "Kakvu poreznu politiku su imali Turci". Naslov teme implicira nešto drugo, vrlo ružno relativiziranje.

BBC iz koje je ovo knjige? Zanima me

Istorija ovdašnjih prostora pod Turcima je višeslojna i kompleksna , tako da ide od toga da je običan narod(kmetovi bez ikakve svesti o bilo čemu) je procvao i to najviše u prvih 150 godina vladavine.

Mnoge pravoslavne i katoličke crkve i manastiri su naravno bili spaljeni i uništavani , ali takođe su mnogi i opstali kao feudalna dobra koji su bili odličan izvor prihoda turcima i naravno našim predeobrim vladikama i fratrima.

Tih prvih 150 godina je teško nazvati jako dobrim ali može se reći da su bile sasvim solidne za narod u smislu što je Muslimani manja i a ponekad i veća vlastela bila tzv.kripto-muslimani.

500 godina je jako dug period i svašta se dešavalo od najgorih progona i uništavanja do toga da se mora shvatiti da nije uzalud se desilo 500 godina vladavine Turaka , što znači da je ta vrsta feudalnog sistema jako dobro funkcionisala.

Posle smrti Mehmed paše Sokolovića dolazi do prve masovne islamizacije i prvog distanciranja između muslimana i hrišćana koji su do tog vremena bili u određenoj narodnoj simbiozi jer se zna da su sasvi normalno živela npr.braća gde jedan musliman a drugi hrišćanin , i da svi poštuju i vole svoju staru hrišćansku veru i smislu nasleđa i određenog narodnog identiteta , a islam je bila stvar novog poltičkog uređenja a ne nikakvog duhovnog narodnog određenja.

O tom periodu najbolje govori Uskufija , i njegove "ilahije na srpskom jeziku" su pravi i jedini primer kako se primao islam u Bosni.

Zbog toga bih vas zaista zamolio, ukoliko je moguce, da se drzimo povijesnih cinjenica.

Dao si jedan minut videa sa glupom TV debatom i žališ se. Probaj stavljati slike Mesića sa fesom, imaju veću znanstvenu težinu.