Historijski datum: Kako je muftija Kurt prije 82 godine spriječio pokolj Srba u Tuzli
Na Badnje veče, prije tačno 82 godine tuzlanski muftija Muhamed Šefket efendija Kurt spriječio je ustaški pokolj Srba u Tuzli. Zahvaljujući njegovom angažmanu u Tuzli nije bilo masovnih zločina, a događaj vezan za muftiju centralno je historijsko mjesto odbrane zajedničkog života u gradu soli i regiji.
Naime, ustaški Tajni odbor za istrebljenje Srba i Jevreja u Tuzli planirao je 6. januara 1942. godine, na Badnje veče minirati Saborni hram Uspenja Presvete Bogorodice u ovom gradu i usmrtiti okupljene vjernike, a najavljene su i određene likvidacije.
Za ovo je saznao tuzlanski muftija Muhamed Šefket efendija Kurt koji je s grupom uglednih Tuzlaka zatražio hitan prijem kod njemačkog komandanta grada potpukovnika Wista i od njega energično zahtijevao da onemogući zločin.
Zahvaljujući angažmanu muftije Kurta u Tuzli nije bilo masovnih zločina, a događaj vezan za njega centralno je historijsko mjesto odbrane zajedničkog života u Tuzli i regiji.
Prema historijskim crticama, početkom januara 1942. godine saznalo se da ustaše spremaju pokolj tuzlanskih Srba, kao odmazdu za likvidaciju grupe ustaša zarobljenih kod Doboja, koje su četnici strijeljali na Ozrenu.
Tajni ustaški odbor za istrebljenje Jevreja i Srba u Tuzli pozvao je zloglasnog Vječeslava Montanija, kotarskog predstojnika za Brčko, koji se već pročuo po krvavim nedjelima, da dođe sa svojim ustašama u Tuzlu i da se, uz njegovu pomoć, izvrši odmazda nad Srbima.
Odmazda je planirana tako da se u pravoslavnu crkvu punu vjernika postavi eksploziv i da se zatim razori srpska varoš u tom gradu, a kompletno stanovništvo pobije i otjera u logore.
S obzirom da se saznalo za ovaj plan, organizovana je konferencija uglednih Bošnjaka Tuzle. Odlučeno je da tročlana delegacija, na čelu s muftijo Kurtom, ode Hohbajeru njemačkom komandantu tog mjesta i njegovom zamjeniku potpukovniku Vistu te traži od njih da navedeno spriječe.
Kad je saznala koliko je protivljenje Bošnjaka ovakvim akcijama, njemačka komanda je pismenom naredbom zabranila ustašama da poduzimaju bilo kakve mjere odmazde bez njenog odobrenja. Istovremeno su slične akcije poduzimali i ugledni Hrvati, kao što su Jure Begić, Ante Kamenjašević i drugi.
Zbog svega toga, ustaše se nisu usudile da provedu svoj plan. Njemačka komanda je, iz svojih interesa, odmah istakla plakat sa tekstom upozorenja da "niko ne smije nikoga zlostavljati, oduzimati ili rušiti tuđu imovinu i dirati živalj koji slavi".
U nastojanju da učvrsti demarš kod njemačkog komandanta, muftija Kurt sa grupom uglednih Tuzlaka odlazi u Zagreb i traže da ih primi Ante Pavelić, poglavnik NDH.
On to nije učinio, ali ih je primio ministar Andrija Artuković od kojeg delagacija traži da ustaše ne diraju mirno srpsko stanovništvo. Zahvaljujući angažmanu muftije Kurta, u Tuzli nije bilo masovnih zločina.
Ustaški režim u Tuzli u jednoj dojavi od 9. juna 1943. godine negativno je gledao na nacionalnu "pasivnost" uleme, koja je postajala vidljivijom što je sudbina NDH bila neizvjesnija.
Muhamed Šefket efendija Kurt označen je u toj dojavi kao "potajni neprijatelj današnjeg poretka" i "stari bizantinac – Srbin".
Kada je efendija Kurt preminuo prota Đorđe Jovanović održao je govor na njegovoj dženazi, kojoj je prisustvovalo preko deset hiljada ljudi.
Uslišena je intimna i neuobičajena molba prote Jovanovića, da on bude taj koji će u efendijin grob sići prije njega, dočekati tabut s efendijinim tijelom i položiti ga u kabur.
