Ma je. Ni vi u Bosni niste sposobni svoju nacionalnu državu napraviti kako će tek oni.

FBiH i Distrikt Brčko.

Imate Türkiye repüblük, Azer-byebye-dzan, Irak i ostalu ciganiju. Bujrum.

Prosla su vremena kada se moglo prijetiti. Mogli ste nekada. Sada, kada to cinite, smijesno je i pomalo vas ljudi cak zale jer niste svijesni svoje nemoci. Ne valja kurcenje bez pokrica.

Salih Selimovic, rodom iz Tesnja, dugo je ziveo u Sjenici.... o proslosti raskih muslimana "sandzaklija", obicajima, poreklu...

Postoji li ikajva knjiga o povijesti sandžačkih/raških muslimana, o njihovoj etnogenezi, nacionalnom buđenju, ili o političkoj povijesti istih?

Otkud i zašto Sandžak

Salih Selimović

Na prostoru nekadašnjih srpskih i jugoslovenskih zemalja s najbližim okruženjem krajem 17. veka bilo je 25 sandžaka

Uvažena profesorka Čolić je u „Politici” od 18. decembra napisala stručan tekst, više sa filološkog aspekta, o vezi toponima Sandžak i zajedničke imenice sandžak. Međutim, ipak je dala i neke druge odgovore i s pravom se upitala zašto je to još tako i čemu sada sve to može da vodi?

Sandžaci su bili samo administrativne jedinice kojima su upravljali sandžakbegovi kao vojnim plenom, dobivši od sultana sandžak, tj. zastavu kao simbol vlasti i komandovanja vojskom sandžaka.

Na prostoru nekadašnjih srpskih i jugoslovenskih zemalja s najbližim okruženjem krajem 17. veka bilo je 25 sandžaka. Novopazarski je osnovan oko 1790. godine, s Novim Pazarom kao administrativnim sedištem, iako su sandžakbegovi i kasnije kajmakami najčešće boravili u Sjenici.

Ovaj sandžak je tri puta ukidan. Prvi put 1817. Vilajetskim zakonom ponovo je formiran 1865. a u njegov sastav ušle su kaze (srezovi) Novi Pazar, Sjenica (sedište sandžakbega), Nova Varoš, Prijepolje, Priboj, Pljevlja, Bijelo Polje, Berane, Rožaje i Plav sa Gusinjem. Međutim, taj Novopazarski sandžak postojao je samo 14 godina, jer su ubrzo iz njega izdvojene kaze Rožaje i Plav sa Gusinjem i pripojene Pećkom sandžaku, a nešto kasnije izdvojena je i kaza Novi Pazar i priključena Prištinskom sandžaku. Ovaj sandžak imao je rang okruga, kao i svi ostali u Turskoj imperiji tog vremena. U Turskoj su sandžaci ukinuti 1921. godine, i to ime se više nigde nije zadržalo, osim kod nas.

Pošto se Novopazarski sandžak nalazio u okviru Bosanskog vilajeta, Austrougarska je 1878. zahtevala i njegovu okupaciju da bi sprečila stvaranje zajedničke granice Srbije i Crne Gore ili eventualno njihovo ujedinjenje. Taj prostor Beču je bio potreban i kao koridor za njegovu dalju penetraciju prema Egejskom moru (Solun). Velikom političko-diplomatskom aktivnošću to je delimično sprečeno, pa je Austrougarska sa svojom vojskom 1879. zaposela samo Pljevlja, Priboj i Prijepolje. Sledeće, 1880. godine Porta je od tog područja organizovala Pljevaljski sandžak, pa je u tom delu Stare Raške nastao period dvovlašća do aneksije Bosne i Hercegovine 1908. i povlačenja austrougarskih trupa iz pomenutih gradova.

Prema tome, Sjenički i Pljevaljski sandžak bili su fragmentirani ostaci nekadašnjeg Novopazarskog sandžaka, iako se taj prostor nominalno i dalje tako nazivao. Kasnije se ustalilo samo ime Sandžak, u smislu neke posebne teritorije u odnosu na okruženje. To se činilo u diplomatskim krugovima Austrougarske, Turske i Nemačke, jer je ovo područje bilo veoma pogodno za političke i diplomatske manipulacije, posebno sa njegovim muslimanskim stanovništvom, stvarajući mu iluziju o nekom povratku na „staro”, predstavljajući se kao oslobodioci od „omražene srpske i crnogorske okupacije”. Recidivi tih političko-diplomatskih manipulacija prisutni su i danas, iako je muslimanska većina samo u Novom Pazaru, Sjenici i Tutinu u delu koji pripada Srbiji, dok je u delu koji se nalazi u okviru Crne Gore to slučaj u nekadašnjim kazama Berane, Rožaje i Plav. Zato nije čudno da srpsko pravoslavno stanovništvo insistira na imenu Raška oblast, koje je nastalo pre skoro 100 godina. Muslimani Bošnjaci insistiraju na turskom imenu Sandžak, računajući na veću političku i ekonomsku podršku Turske koja se sve više vraća na Balkan, uz aminovanje nekih njenih natovskih saveznika.

Ipak, najstarije i, po mom ubeđenju, najadekvatnije ime ovog prostora jeste Stara Raška, koja je bila embrion srpske srednjovekovne nemanjićke države i duhovnosti, koju su Turci Osmanlije definitivno uključili u svoju državnu teritoriju polovinom 15. veka. To ime Regnum Rasciae bilo je prisutno u izvorima zapadne provenijencije sve do početka 20. veka. Doduše, Stara Raška je širi pojam od Raške oblasti i Novopazarskog sandžaka, ali je istorijski utemeljen i ne bi trebalo da to ikome smeta, jer smo na ovom prostoru manje-više svi autohtoni i svi ravnopravni.

Sandžački Bošnjaci su većinom Srbi porijeklom, mada ima i došljaka iz Like i Slavonije i vjerojatno potomaka turskih činovnika iz Male Azije.

Znaci BH muslimani svojataju Srbe islamske vjere.

Ima ih koji vuku i albanske korjene

His paternal family, the Zukorlić, descend from an Albanian from Gusinje, "Zuka", who settled Orlje near Novi Pazar.

Sigurno. Mada, završilo je Albanaca i među Srbima. Naprave se oni ludi kad ih pitaš odakle skoro svakom Albancu sa KiM poneki rođak u Albaniji koji Kosova video nije a nisu ni njegovi preci, ali zato rado pričaju o svemu ostalom. Posle ONE utakmice, bivši ambasador Albanije u BiH je dao intervju u kojem se izjadao kako je njegova familija, Gashijevi, posedovala ne znam šta nije negde oko Kruševca pre nego što su ih Srbi oterali. Ajde to, nego deo porodice je ostao i popravoslavio se. Ministar Bratislav Gašić, prozvao ga je po imenu.