Manastir Rmanj

U Konobi (Rmanj) spominje se 1386. katolički samostan, vjerojatno benediktinski, koji je kasnije Hasan-paša Predojević predao pravoslavnim kaluđerima.
izvor-link

srpska verzija:
U Martin Brodu, blizu ušća Unca u Unu, više od pet i po vijekova postoji manastir Rmanj. U izvjesnim vremenskim periodima bio je jako značajan nacionalni i crkveni centar, a vremenom se dešavalao i da iščezne u zaboravu.
Manastir je podigla despotica Katarina, kćerka despota Đurađa Brankovića, koja je bila udata za celjskog grofa Urliha II. Oko 1440. godine Katarina je došla u Herman-grad, današnji Martin Brod, sa teško bolesnim starijim sinom koji se zvao Herman III. Njemu je bilo određeno da ponese krunu bosanskog kralja, te da ujedini oko nje srpsku bosansku kraljevinu, hrvatske banovine i slovenačke grofovije. Ali, Herman je u svojoj 17-toj godini umro, a njemu u spomen majka Katarina je podigla manastir, kome je dala ime Herman i posvetila ga svetom ocu Nikolaju Mirlikijskom. U narodu se vremenom Herman pretvori u Rmanj, i taj je naziv ostao do dana današnjeg.
izvor-link

slika:







Manastir Moštanica

Do dolaska Turaka tu je bio samostan Ivanovaca (križara), danas je tu manastir pravoslavnih monahinja.
izvor-link

srpska verzija:
O postanku ovog manastira, o njegovom ktitoru (onom koji ga je sagradio, ili ktitorima) kao i samom nazivu Moštanica ne postoje precizni podaci. Narodno predanje mu pripisuje veliku starost. Postoji više pretpostavki o osnivačima i postanku manastira. Predanje kaže da je ova zadužbina svetoga Simeona Nemanje, kralja Milutina ili kralja Dragutina Nemanjića. Najviše se spominje kralj Dragutin Nemanjić kao ktitor manastira koji je dobio ove krajeve i njima vladao.
Postoji i jedno predanje da su ga osnovali monasi (kaluđeri) iz manastira Mileševa, koji su došli ovamo kada je njihov manastir spaljen i opustošen početkom XVI vijeka.
[url=http://sr.wikipedia.org/sr-el/Manastir_Moštanica]izvor-link[/url]

slika:



Manastir Krupa na Vrbasu

Franjevci za stalno dolaze i nastanjuju se u Bosni 1291. godine, i od tada u njoj neprekidno djeluju do današnjih dana. Sigurno su vrlo rano došli i u krajeve sjeverozapadne Bosne, najkasnije u drugoj polovici 14. stoljeću, kad su podigli samostane u Grebenu, na mjestu gdje se danas nalazi pravoslavni manastir Krupa na Vrbasu.
izvor-link

srpska verzija:
Smjesten je dvadesetak kilometara uzvodno od Banje Luke i predstavlja zaduzbinu kralja Milutina. Prema dostupnim izvorima podignut je zadnjih 13., odnosno pocetkom 14. vijeka. Monasi Krupe na Vrbasu podigli su i manastir Krupu kod Obrovca u Dalmaciji 1317. godine. Manastir Krupa na Vrbasu zapustio je krajem 17. vijeka u vrijeme tursko - austrijskih ratova. U medjuvremenu podignuta je crkva brvnara, dok je manastir bio u rusevinama sve do odlaska Turaka sa ovih prostora. Manastir je obnovljen u drugoj polovini 19. vijeka, najvise zaslugom mitropolita sarajevskog, Save Kosanovica uz aktivno ucesce naroda iz okolnih sela, parohiskih crkava i posebno prilozima manastira Gomionica.
Od strane ustasa manastir je po drugi put porusen i spaljen 1914. godine, a obnovljen je tek sezdesetih godina. Uskoro bi trebala da pocne obnova, kako manastira tako i manastirskog konaka, za sta je vec izradjena projektna dokumentacija.
izvor-link

slika:

E ovo je dobra tema, može jedno pitanje?

Kad je bila nedavno prikazivana emisija "Rijeke Hrvatske" spomenut je manastir Krupa podno Velebita koji je sagrađen u 14. st. (!), pa kako je moguće da je sagrađen u 14. st. ako tada nije bilo puno pravoslavaca na Hrvatskim prostorima.

Na stranicama dalmatinske eparhije piše da je manastir sagrađen 1317. u vrijeme kralja Milutina (?!).

Pa sad pitam da li taj samostan također leži na temeljima neke katoličkog samostana, kao ove što si naveo u gornjem tekstu?

Dakle ovaj manastir nije u BiH, nego u HR, ali bit teme je ostala.

Manstir Krupa (podno Velebita)
odlomak:
.....Na temelju svega ovoga možžemo zaključiti: Pravoslavni manastir sv. Arhandjela
Mihaila na rijeci Krki sagrađen je na temeljima katolićkoga samostana, ali ne prije XVIII. st. I dva ostala »glavna manastira« u južžnoj Hrvatskoj – Krupa i Dragović –sagrađena su na temeljima katoličkih samostana. U manastiru Krupa do danas
su »na manastirskim zgradama sačuvani gotički prozori«
Mato Marčinko, Zagreb, 1999.g
izvor-link


srpska verzija:
Manastir Krupa nalazi se podno Velebita, blizu izvora istoimene rijeke. Sagrađen je u vreme kralja Milutina, 1317. Predanje kaže da su mu temelje postavili monasi iz manastira kod današnje Bosanske Krupe. I ovaj manastir, kao i Krka i Dragović, uvijek je dijelio sudbinu sa srpskim pravoslavnim narodom iz tih krajeva, kome je i pripadao. Često je stradao u raznim najezdama. Ipak je iza toga uvijek i obnavljan.
Prvi put od utemeljenja obnavljan je u vrijeme cara Dušana, 1345. O tome svjedoči zapis na svodu manastirske crkve. Srpski kraljevi Milutin, njegov sin Stefan Dečanski, kao i unuk Stefan Dušan, izdavali su manastiru darovnice u vidu zemljišta za izdržavanje, a kasnije su to i Turci potvrđivali fermanima iz Stambola.
Manastir je darivala i mati Angelina, srpska despotica. To je učinila 1494. godine.
U mletačko-turskim ratovima manastir Krupa je teško stradao u više navrata, a osobito 1502. i 1620. U 20. vijeku desilo se isto u dva navrata: 1941. i 1995. Prvi put su ga oskrnavile Pavelićeve ustaše, a drugi put, uprkos nastojanju hrvatske države da ga potpuno zaštiti, znatno su ga opustošili hrvatski građani. Ipak je poslije stradanja svaki put obnavljan. Tako biva i danas.

Zanimljivo je i da opravdavaju gotske prozore ovom teorijom:
Velika i temeljna popravka manastira izvršena je 1855. godine, i to uz pomoć Rusije, Srbije i Austrije. Austrijska vlada je uslovila obnovu zahtjevom da manastirski prozori moraju biti izvedeni u gotskom stilu.
izvor-link

Evo i slike manastira.

Evo za primjer pravi pravoslavni u manastir pokraj Prištine koji je zaista sagradio Kralj Milutin 1310, u Srbiji.

Manastir Krka
Na prostoru Hrvatske prije dolaska Turaka nije bilo pravoslavaca, svi pisani dokumenti to dokazuju. Katolički samostani koji su preimenovani u manastire dodjeljeni su pravoslavnoj crkvi od strane turskih vlasti između 1513. i 1593. godine.
Manastir Krka nastao je, kao katolički samostan, na mjestu gdje su se nalazile katakombe u kojima je prema predaji apostol Pavao propovijedao kršćanstvo u dolini rijeke Titius (stari naziv za Krku) u I. stoljeću poslije Krista. Da je manastir nekad bio katolički, ukazuje i zvonik u romaničkom stilu, što je nije tipično za pravoslavne vjerske objekte.
izvor-link

srpska verzija:
Ovaj drevni manastir Krku podigla je srpska princeza Jelena, sestra cara Dušana, udata za hrvatskog kneza Mladena II Šubića, posvetivši ga sv. arhanđelu Mihailu. Bilo je to 1350. godine. Predanje kaže da su manastir na današnjem mjestu osnovali monasi prispjeli iz Svete Zemlje i to iz manastira Sv. arhistratiga Mihaila, kojeg je tamo podigao kralj Milutin. Njih je na to nagovorio ispovijednik princeze Jelene, monah Ruvim. Odgovor na pitanje zašto je baš na tom mjestu podignut ovaj pravoslavni svetoarhangelski manastir možemo potražiti i u tvrdnji starog istoričara Lucijusa koji govori o propovjedima apostola Pavla Dalmatincima u prostoru oko rijeke Krke. Blizina rimskog vojničkog grada Burnuma i katakombe ispod samog manastira osnažuju tu tvrdnju i navode na zaključak da su osnivači Manastira znali za to pa da su upravo tu i ustanovili ovu svetinju.
izvor-link

slika:

Manastir Dragović
odlomak:
.....Na temelju svega ovoga možžemo zaključiti: Pravoslavni manastir sv. Arhandjela Mihaila na rijeci Krki sagrađen je na temeljima katolićkoga samostana, ali ne prije XVIII. st. I dva ostala »glavna manastira« u južžnoj Hrvatskoj – Krupa i Dragović –sagrađena su na temeljima katoličkih samostana. U manastiru Krupa do danas su »na manastirskim zgradama sačuvani gotički prozori«
Mato Marčinko, Zagreb, 1999.g
izvor-link


srpska verzija:
Manastir Dragović je smješten na brežuljku iznad rijeke Cetine nedaleko od mjesta Vrlike. Sadašnja zgrada manastira je treća po redu smještena na trećoj lokaciji. Srbi iz Bosne koji su bježali od Turaka na područja oko rijeke Cetine, prvi su manastir sagradili 1395. godine. Vikentije Stojisavljević, iguman manastira Dragović počeo je graditi novi manastir na mjestu zvanom “Vinogradi” 1777. godine. Gradnja se nastavila i 1846. godine za vrijeme igumana Jeroteja Kovačevića a završena je i posvećena 1867. godine.
izvor-link

slika:

jel može biti crkva ili mora biti manastir (ili je to slično )
ako može napisati cu ja o crkvi u Livno koja je druga po dragocjenosti ikona u BiH.

Može i crkva, ako imaš materijala, piše u naslovu. ;)

Ima li išta o onom manastiru na Ozrenu, taj im je mislim jedan od najstarijih u BiH (mada nisam neki expert što se toga tiče).

ove stare crkve su im lijepe, ali ove nove koje kopiraju stare su bože sačuvaj.

Naravno da su lijepe kad su katoličke, iz aviona se vidi..

nigdje to nije vidljivo kao u kotru na jednoj crkvi. pljunuta dalmatinska katolička.

A ovo tek..

Totalno ovaj tornjić bizantskog stila djeluje nadoštiklano na tipičnu latinsku crkvu iz tog vremena.

I to još neukusno nakalemljen. Ko da postaviš PVC prozore na antičku kuću. Vrhunac neukusa. I krađe.

To je čista sramota.

U srpskoj sakralnoj arhitekturi razlikujemo tri osnovna stila:
1) raški stil (Studenica, Žiča, Dečani...)
2) kosovski ili vizantijski stil (Gračanica, Pećka Patrijaršija, Hilandar)
3) moravski stil (Lazarica, Ravanica...)

Srpski pravoslavni manastiri grade se na prostorima današnje BiH i Hrvatske mahom u 16. vijeku, po uzoru na hramove ova tri stara srpska stila, ali sa skromnijim i jednostavnijim oblicima. Pošto nema više vladara i vlastele, hramove sada grade crkvene starješine, plemenski knezovi...

Evo nekih manastira:

Orahovica u Slavoniji


Ozren na istoimenoj planini


Gomionica kod Banjaluke


Moštanica na Kozari


Liplje kod Teslića


Ja u ovim primjerima ne vidim nikakve oblike katoličke arhtekture.

Može se reći da je 16. vijek obilježen kao srpska renesansa pod pokroviteljstvom obnovljene Pećke Patrijaršije, jer se grade brojni (mada po svom obliku skromni u odnosu na srednjovjekovne, ali po uzoru na njih) manastiri na prostorima Bosanske Krajine, Banije, zapadne Slavonije... koji se naseljavaju Srbima i dobijaju ogromnu srpsku većinu u 16. vijeku nakon prodora Turaka.

Još da dodam da upravo spoljašnjost, ali i unutrašnjost srpskih manastira u RH i BiH, dokazuju da se radi o manastirima Srba, a nekih Vlaha, budući da se grade po uzoru na manastire srednjovjekovne Srbije, a u unutrašnjosti su prisutne freske i ikonostasi sa prikazima Svetog Save i drugih značajnih osoba iz srpske dinastije Nemanjića.

Manastir Liplje, Mpštanica, Gomionica, i drugi:

Na rusevinama katolickih crkava i manastira podignuti su iza pada Bosne pod Turke i dolaska Srba u te krajeve brojne srpske crkve i manastiri npr. Mostanica, Liplje, Gomionica, Rmanj i drugi.

izvor-link



Manastir Moštanicu su sagradili Ivanovci, rimokatolički viteški red, nastao u Jeruzalemu.

http://hr.wikipedia.org/wiki/Ivanovci

Evo par zanimljivosti:

- Pojedini manastiri moravske škole bogati su dekoracijom, biljnim ornamentima, životinjskim i ljudskim figurama. Ovi elementi se pripisuju jermenskim i gruzijskim majstorima i kaluđerima, koji su izbjegli pred turskom okupacijom u Srbiju.

Bifora manastira Kalenić


- manastir Gradac na padinama Golije poznat je po četiri kontrafore uz oltarsku polukružnu apsidu. Ovi gotički elementi neobični su za srpsku arhitekturu i imaju samo dekorativnu ulogu. (inače kontrafore imaju potpornu ulogu, to valjda vi kao katolici znate )

Moguće da su tu nekad postojali katolički samostani, ali se golim okom vidi da su spomenuti manastiri po svojim arhitektonskim oblicima pravoslavni.

Priznajem, na primjeru Krke se vidi da je to nekada bio katolički objekat, ali za ove ostale se to ne može reći.

Stvarno strahota, kako su unakazili stari samostan...

Dalja povijest se ne izučava "od oka" i "usmenom predajom" nego uz pomoć dokaza, materijalnih, pisanih...

Zanemarite tekst, pogledajte sliku "manastira"..

http://www.znanje.org/i/i21/01iv05/01iv ... vrbasu.htm

Nije to nista novo.. koliko li je samo crkava pretvoreno u dzamije (Bihac, Jajce, Srebrenica...)