HercegBosna.org

Lucho · **Pridružen/a:** 12 kol 2013, 01:51 **Postovi:** 1812

Na nekoliko mesta sam video diskusije o broju muslimana u Srbiji tokom 19. veka, uglavnom bez navođenja ikakvih podataka. Naišao sam i na tekstove koji govore o tome da su u Beogradskom pašaluku 2/3 stanovništva činili muslimani što nema veze sa istinom. Da je tako bilo ne bi postojali uslovi za Prvi i Drugi srpski ustanak.

Evo nekih podataka koje sam našao o muslimanima u Srbiji u 19. veku. Uglavnom se radi o podacima putopisaca i pitanje je koliko su relevantni. Prvi deo podataka se odnosi na teritoriju koja je bila pod kontrolom Srbije od 1833. do 1878. godine, a drugi deo na teritoriju oslobođenu 1878. godine i tu su podaci verovatno nešto precizniji s obzirom da su iz osmanskih izvora.
Kada je u pitanju teritorija oslobođena 1913. tu se išlo na politiku asimilacije i integracije što se pokazalo kao potpuni promašaj.

slika

Valjevo - krajem 18. veka 400 muslimanskih i 50 hrišćanskih kuća, a 1826. godine 150 hrišćanskih i 30 muslimanskih kuća
Aleksinac - krajem 18. veka 40 muslimanskih i 120 hrišćanskih kuća
Kladovo - krajem 18. veka 140 muslimanskih i 50 hrišćanskih kuća
Kraljevo - krajem 18. veka 89 muslimanskih i 11 hrišćanskih kuća
Sokobanja - početkom 19. veka 700 muslimanskih i 50 hrišćanskih kuća
Užice - 1826. godine 1.200 muslimanskih i 80 hrišćanskih kuća

Za Beograd, Šabac, Smederevo, Rudnik, Požegu, Kruševac, Čačak i Jagodinu sam pročitao da su imali muslimansku većinu, ali bez navođenja konkretnih brojeva.

Muslimani iz Čačka su kasnije naselili Orahovac na Kosovu i Metohiji i tamo je srpskohrvatski bio većinski jezik među muslimanima na popisima između dva svetska rata.
Da li je do albanizacije tog stanovništva došlo tokom WW2 ili kasnije, ne znam.

Našao sam, opet nepouzdane i bez navođenja o kom periodu se radi, podatke o broju džamija:

Beograd - 51 (još 22 mesdžida)
Užice - 35
Smederevo 27
Rudnik - 11
Požega - 10
Kruševac - 9
Čačak - 7
Sokobanja - 5
Šabac - 4
Valjevo - 3
Jagodina - 2
Aleksinac, Batočina, Brza Palanka, Grocka, Kladovo, Kolari, Kragujevac, Lešnica, Ražanj, Smederevska Palanka, Soko - 1

Udeo muslimana po okruzima, podaci iz 1873. godine koji se odnose na teritoriju oslobođenu 1878. godine.

Kuršumlija: 89%
Prokuplje: 57%
Leskovac: 33%
Vranje: 21%
Niš: 20%
Pirot: 16%

https://journals.openedition.org/balkanologie/265

Glazbenik

Postoji li karta mjesta odakle su bili srpski knezovi pobijeni u Sječi knezova od strane dahija?

Je li broj posječenih knezova 72? Ako nije, koliki je?

Jesu li pobijeni knezovi bili sa šireg prostora od onoga ranije zahvaćenog Kočinom krajinom?

Jesu li nahije iz kojih su bili posječeni knezovi (Beograd, Grocka, Jagodina, Kragujevac, Rudnik, Smederevo, Šabac, Valjevo, Zvornik) ujedno sve nahije Smederevskog sandžaka ili je koja nahija ostala pošteđena?

Koji je bio materinski jezik četvorice dahija - Kučuk-Alije, Aganlije, mule Jusufa i Mehmed-age Fočića?

Je li utvrda Fetislam koja se spominje na karti Kladovo?

Jesu li prije 1683. muslimani bili većina stanovništva Smederevskog sandžaka?

Koje godine se prvi put spominje ime Šumadija za Šumadiju?

Gdje je bila granica u Srbiji između gradova u kojima su većinu činili muslimani turskog jezika u odnosu na gradove u kojima su većina bili muslimani slavenskog ili albanskog jezika?

Haram

Sta ce ti putopisci kad imas deftere koji bi za 19. vijek zaista trebali biti detaljni i dovoljno validni da se na njima baziraju teorije.

Srpsčanin

Glazbenik je napisao/la:

Postoji li karta mjesta odakle su bili srpski knezovi pobijeni u Sječi knezova od strane dahija?

Je li broj posječenih knezova 72? Ako nije, koliki je?

Jesu li pobijeni knezovi bili sa šireg prostora od onoga ranije zahvaćenog Kočinom krajinom?

Jesu li nahije iz kojih su bili posječeni knezovi (Beograd, Grocka, Jagodina, Kragujevac, Rudnik, Smederevo, Šabac, Valjevo, Zvornik) ujedno sve nahije Smederevskog sandžaka ili je koja nahija ostala pošteđena?

Koji je bio materinski jezik četvorice dahija - Kučuk-Alije, Aganlije, mule Jusufa i Mehmed-age Fočića?

Je li utvrda Fetislam koja se spominje na karti Kladovo?

Jesu li prije 1683. muslimani bili većina stanovništva Smederevskog sandžaka?

Koje godine se prvi put spominje ime Šumadija za Šumadiju?

Gdje je bila granica u Srbiji između gradova u kojima su većinu činili muslimani turskog jezika u odnosu na gradove u kojima su većina bili muslimani slavenskog ili albanskog jezika?

Nisu bili većinsko stanovništvo.U nekoj od knjiga naišao sam na podatak od 5 %. Uglavnom su bili koncetrisani u da kažemo gradovima gdje su bili skoro i jedini stanovnici.
Muslimani u Srbiji bili su mješavina raznih etničkih grupa među kojima je bilo i Turaka anadolaca ali i tzv.Bošnjaka.Pravoslavna vjera se etablirala u Srbiji prije osvajanja od strane osmanlija pa je prelaz na islam bio rijetka pojava.Za razliku od Bosne ili Albanaca.

Dr. Van Nostrand · **Pridružen/a:** 22 svi 2020, 12:40 **Postovi:** 5032

Srpsčanin je napisao/la:

Pravoslavna vjera se etablirala u Srbiji prije osvajanja od strane osmanlija pa je prelaz na islam bio rijetka pojava.Za razliku od Bosne ili Albanaca.

Smederevski sandžak je od 1718 do 1739 bio u sastavu Habsburške monarhije, zato je na početku 19. stoljeća muslimana na tom području bilo samo u gradovima gdje su se ponovo naselili polovicom 18. stoljeća.

U Raskoj ili na Kosovu je pravoslavna vjera bila jednako etablirana, ali ta područja nisu bila pod Austrijom, nego su muslimani imali kontinuitet.

Haso · **Pridružen/a:** 19 ožu 2023, 08:20 **Postovi:** 450

Na početku 19. stoljeća de facto vladari a od 1864. do 1878. nestali u tadašnjim granicama

Lucho · **Pridružen/a:** 12 kol 2013, 01:51 **Postovi:** 1812

Glazbenik je napisao/la:

Postoji li karta mjesta odakle su bili srpski knezovi pobijeni u Sječi knezova od strane dahija?

Je li broj posječenih knezova 72? Ako nije, koliki je?

Jesu li pobijeni knezovi bili sa šireg prostora od onoga ranije zahvaćenog Kočinom krajinom?

Jesu li nahije iz kojih su bili posječeni knezovi (Beograd, Grocka, Jagodina, Kragujevac, Rudnik, Smederevo, Šabac, Valjevo, Zvornik) ujedno sve nahije Smederevskog sandžaka ili je koja nahija ostala pošteđena?

Koji je bio materinski jezik četvorice dahija - Kučuk-Alije, Aganlije, mule Jusufa i Mehmed-age Fočića?

Je li utvrda Fetislam koja se spominje na karti Kladovo?

Jesu li prije 1683. muslimani bili većina stanovništva Smederevskog sandžaka?

Koje godine se prvi put spominje ime Šumadija za Šumadiju?

Gdje je bila granica u Srbiji između gradova u kojima su većinu činili muslimani turskog jezika u odnosu na gradove u kojima su većina bili muslimani slavenskog ili albanskog jezika?

Pokušaću da odgovorim na ova pitanja.

Nisam video nijednu kartu koja bi pokazivala odakle su bili posečeni knezovi, uglavnom je to teritorija Šumadije, Pomoravlja i zapadne Srbije. Koliko znam posečeno je 72 osobe koje su imale određeno zvanje (lokalni knezovi, sveštenici itd.), a smatra se da je ubijeno još par stotina uglednijih ljudi.
Mislim da nijedan deo Smederevskog sanžaka nije bio pošteđen.

Dahije su bile domaćeg porekla, tj. sa ovih prostora. Kučuk-alija je bio iz Rudnika u Šumadiji, Mula Jusuf iz Novog Pazara, Mehmed aga-Fočić valjda iz Beograda, ali je porodica svakako došla iz Hercegovine.
Aganlija je bio poreklom iz Bosne, po nekim podacima rođen kao pravoslavac, a iz ekonomskih koristi prešao na islam i kasnije napredovao. Navodno je bio najmanje omražen među narodom od svih dahija.

Fetislam se nalazi pored današnjeg Kladova.

Naziv Šumadija je valjda sa početka 18. veka kada je taj kraj nakon srpskih seoba opusteo i zarastao u šume do novog masovnijeg doseljavanja u drugoj polovini 18. veka.

Što se tiče Albanaca oni su činili većinu u Toplici (Prokuplje, Kuršumlija), a bilo ih je i oko Leskovca, Vranja i Niša, međutim tamo nisu bili većinski muslimani.

Haram je napisao/la:

Sta ce ti putopisci kad imas deftere koji bi za 19. vijek zaista trebali biti detaljni i dovoljno validni da se na njima baziraju teorije.

Za teritoriju južne Srbije postoje podaci i to sam stavio one iz 1873. godine.

Što se tiče ostatka tu su početkom 19. veka bili ustanci i stalne nestabilnosti pa ne verujem da ima nekih podataka. Kasnije Srbija dobija autonomiju i ima podataka o broju stanovnika sa popisa 1834. godine, ali mislim da muslimani nisu popisivani tada.

Možda u Turskoj u arhivama ima nekih podataka iz 18. veka ili od ranije, ali nisam to nigde našao. Zato sam stavio ono što sam uspeo da nađem.

Haram

Jasno mi je, i nije to bila kritika vec pitanje da li su ti ti registri uopste poznati.

Ja sam onomad istrazivajuci fenomen sirenja islama u BiH tokom osmanske vladavine koristio iskljucivo sekundarne izvore - ali u vezi brojcanog stanja citirao uglavnom autore koji su se pozivali na osmanske registre. I zaista bi mi cudno bilo da ne postoje detaljni "popisi" iz kasnije osmanske dobi, kad postoje oni koji sezu i do 14. vijeka.

Haram

Kako god, preporucio bih ti Nedima Filipovica. On je najvazniji jugoslovenski historicar kad se radi o osmanskim defterima. Uglavnom su nam zahvaljujuci njemu uopste i dostupni kao baza podataka.

Glazbenik

Lucho je napisao/la:

Glazbenik je napisao/la:

Postoji li karta mjesta odakle su bili srpski knezovi pobijeni u Sječi knezova od strane dahija?

Je li broj posječenih knezova 72? Ako nije, koliki je?

Jesu li pobijeni knezovi bili sa šireg prostora od onoga ranije zahvaćenog Kočinom krajinom?

Jesu li nahije iz kojih su bili posječeni knezovi (Beograd, Grocka, Jagodina, Kragujevac, Rudnik, Smederevo, Šabac, Valjevo, Zvornik) ujedno sve nahije Smederevskog sandžaka ili je koja nahija ostala pošteđena?

Koji je bio materinski jezik četvorice dahija - Kučuk-Alije, Aganlije, mule Jusufa i Mehmed-age Fočića?

Je li utvrda Fetislam koja se spominje na karti Kladovo?

Jesu li prije 1683. muslimani bili većina stanovništva Smederevskog sandžaka?

Koje godine se prvi put spominje ime Šumadija za Šumadiju?

Gdje je bila granica u Srbiji između gradova u kojima su većinu činili muslimani turskog jezika u odnosu na gradove u kojima su većina bili muslimani slavenskog ili albanskog jezika?

Pokušaću da odgovorim na ova pitanja.

Nisam video nijednu kartu koja bi pokazivala odakle su bili posečeni knezovi, uglavnom je to teritorija Šumadije, Pomoravlja i zapadne Srbije. Koliko znam posečeno je 72 osobe koje su imale određeno zvanje (lokalni knezovi, sveštenici itd.), a smatra se da je ubijeno još par stotina uglednijih ljudi.
Mislim da nijedan deo Smederevskog sanžaka nije bio pošteđen.

Dahije su bile domaćeg porekla, tj. sa ovih prostora. Kučuk-alija je bio iz Rudnika u Šumadiji, Mula Jusuf iz Novog Pazara, Mehmed aga-Fočić valjda iz Beograda, ali je porodica svakako došla iz Hercegovine.
Aganlija je bio poreklom iz Bosne, po nekim podacima rođen kao pravoslavac, a iz ekonomskih koristi prešao na islam i kasnije napredovao. Navodno je bio najmanje omražen među narodom od svih dahija.

Fetislam se nalazi pored današnjeg Kladova.

Naziv Šumadija je valjda sa početka 18. veka kada je taj kraj nakon srpskih seoba opusteo i zarastao u šume do novog masovnijeg doseljavanja u drugoj polovini 18. veka.

Što se tiče Albanaca oni su činili većinu u Toplici (Prokuplje, Kuršumlija), a bilo ih je i oko Leskovca, Vranja i Niša, međutim tamo nisu bili većinski muslimani.

Hvala na odgovorima.

Ja sam za ovu 72-ojicu našao da su bili iz 9 nahija, a Smederevski sandžak je imao ili 12 nahija prema wikipediji ili 17 prema Filipu Višnjiću.

Kučuk-Alija se prezivao Đevrlić, a imao je i brata Sali-agu. Dakle, Kučuk-Alija, Mehmed-aga Fočić i Aganlija su sigurno bili Slaveni. Ostaje još mula Jusuf, vjerojatno također Slaven.

Davno sam čitao da su Niš i Prizren imali većinsko tursko stanovništvo među muslimanima dok su u Peći i Đakovici većinu muslimana činili Albanci.

Srpsčanin

Dr. Van Nostrand je napisao/la:

Srpsčanin je napisao/la:

Pravoslavna vjera se etablirala u Srbiji prije osvajanja od strane osmanlija pa je prelaz na islam bio rijetka pojava.Za razliku od Bosne ili Albanaca.

Smederevski sandžak je od 1718 do 1739 bio u sastavu Habsburške monarhije, zato je na početku 19. stoljeća muslimana na tom području bilo samo u gradovima gdje su se ponovo naselili polovicom 18. stoljeća.

U Raskoj ili na Kosovu je pravoslavna vjera bila jednako etablirana, ali ta područja nisu bila pod Austrijom, nego su muslimani imali kontinuitet.

Muhamednaci u Raškoj i na Kosovu su naseljenici iz 18 vijeka i kasnije.Oni dolaze na uglavnom ispražnjen prostor poslije seobe srpskog stanovništva krajem 17 vijeka.

Dr. Van Nostrand · **Pridružen/a:** 22 svi 2020, 12:40 **Postovi:** 5032

Srpsčanin je napisao/la:

Dr. Van Nostrand je napisao/la:

Smederevski sandžak je od 1718 do 1739 bio u sastavu Habsburške monarhije, zato je na početku 19. stoljeća muslimana na tom području bilo samo u gradovima gdje su se ponovo naselili polovicom 18. stoljeća.

U Raskoj ili na Kosovu je pravoslavna vjera bila jednako etablirana, ali ta područja nisu bila pod Austrijom, nego su muslimani imali kontinuitet.

Muhamednaci u Raškoj i na Kosovu su naseljenici iz 18 vijeka i kasnije.Oni dolaze na uglavnom ispražnjen prostor poslije seobe srpskog stanovništva krajem 17 vijeka.

Zašto misliš da prije seobe nije bilo muslimana u Raškoj? Otprilike paralelno s tim početkom 18. stoljeća u Crnoj Gori je provedena "istraga p0turica". Kako je moguće da ih u Crnoj Gori otprije ima, a u Raškoj (i ostatku Srbije) nema?

Glazbenik

Nejasno je kada bi to bili 58%.

Mislim da je uobičajena procjena da su uoči Prvog srpskog ustanka, muslimani brojili 10-15% stanovništva Smederevskog sandžaka.

Citat:

Prije Prvog srpskog ustanka, u Srbiji je živjela znatna populacija muslimana (procjene idu i do nekoliko stotina tisuća[2]).

U Smederevskom sandžaku bilo je 11 nahija u kojima su muslimani činili 58 posto ukupnog stanovništva. U Beogradu su muslimani činili su četiri petine, Užicu skoro 97 posto, a u Pomoravlju 65 posto.

https://hr.wikipedia.org/wiki/Iseljavan ... 80%93_1867.

Glazbenik

Citat:

Postoji priča da su Arsenije i Vasa Čarapić zajedno učestvovali u ratu Nemaca protiv Turaka kao frajkorci 1787-1788. godine i da su se tada sa Karađorđem i Jovanom Krstovićem iz Bukovika naučili veštini ratovanja. Zato ne čudi što je prisustvovao zboru u Orašcu na Sretenje 1804.godine.

Karađorđe u zoru, 20.februara sa četiri hiljade ustanika zloglasnog Sali-agu Delevića, starešinu turskog grada na Rudniku, inače rođenog brata vezira beogradske nahije – Kučuk Alije. Delević je inače kao mali odveden iz Srbije i Muslimani, jako prohtevan, požudan, bezdušan i krvoločan u ophođenju sa kačerskom rajom.

Poznat je pod nazivom “Rudnicki bik” koji je prigrabio sebi pravo “prve bračne noći” i time je bio meta osvete Srba. Inače Delevića su i ranije vrebali Karađorđe, Stanoje Glavaš, Vule Kolarac i drugi hajduci, ali ga nisu ubili jer su se plašili represije Kučuk Alije.

U opsadi Rudnika pridružuje se i Milan Obrenović iz Brusnice. Nekoliko dana su po velikoj zimi opsedali Rudnik,ali su janičari uspeli da se probiju kroz opsadu i zasede te da se razbeže ka Užicu. Na Jelen Kamenu ih Srbi sačekaju i potuku te ubiju užickog muselima Alil Hodzića, i Pljaku zloglasnog dahiju karanovačkog ali im je Sali-aga nekako pobegao drumom za Čačak i tako izbegao smrt.

https://web.archive.org/web/20140512224 ... niju-lomi/

Haso · **Pridružen/a:** 19 ožu 2023, 08:20 **Postovi:** 450

Uloga Bošnjaka u oslobođenju Srbije
https://preporodbn.com/slom-prvog-srpsk ... nka-v-dio/

Glazbenik

Haso je napisao/la:

Uloga Bošnjaka u oslobođenju Srbije
https://preporodbn.com/slom-prvog-srpsk ... nka-v-dio/

Kakav je to naslov? Sadržaj opisuje okupaciju Srbije odnosno "oslobađanje" Srbije od Srba. I masovno ubojstvo srpskih ratnih zarobljenika od strane turske vojske.

Teuton

Oslobađanju Srbije =))

Čujte ovog muslimanskog bolesnika, išao oslobađati Srbiju od Srba, jer su se digli protiv islamske tiranije.
Ovako su isto po Grabovici i ranije u turskom vaktu oslobađali kjafire od života kad nisu htjeli živit kao niža kasta.
Ne mogu da vjerujem da sam ovu gamad nekad podržavao, Srbi su doktorirali muslimansko pitanje.

Sokolić · **Pridružen/a:** 14 sij 2013, 23:25 **Postovi:** 5072

Evo poveznica na temu
https://saff.ba/beograd-je-bio-kitnjast-muslimanski-grad-divila-mu-se-citava-evropa/
https://www.bosnjaci.net/prilog.php?pid=44169
https://etto.ba/clanak/%C4%8Dukur-%C4%8Desma-i-generalno-trebljenje-turaka-iz-naroda
https://stav.ba/vijest/rusenje-dzamija-i-ostali-pritisci-protjerivanje-muslimana-iz-uzica/17542
https://blog.dnevnik.hr/bk-sehara/2010/03/1627318036/uzice-postojbina-kostajnickih-muslimana.html
https://www.otisak.ba/kako-sunestali-srbi-muslimani-foto/
https://www.bir.ba/index.php/vijesti/item/7678-u-dul-basti-folklor-uzickih-muslimana-u-bosanskoj-posavini
https://zupanjac.net/postanak-orasja-donje-azizije/
https://arhiva.tacno.net/kultura/jezik-nas-nasusni-jezik-nasih-predaka/

Citat:

HADŽI RISTA SAČUVAO ALEKSINAC OD ZABORAVA
BAŠIBOZUK/ başıbozuk, na turskom oštećena,pokvarena glava,grupa bez vođe/pripadnici neregularnih turskih jedinica,prethodnica regularnog nizama,pešadija,većinom konjica,koji su činili najveća zverstva i zločine u Aleksincu 1876.
Činili su ih većinom Čerkezi,Albanci,Kurdi i Romi muslimani.
U Aleksinac su ušli sa Carigradskog druma,preko sadašnjeg parkinga bolnice,zatim preko Brdjakove ulice do crkve.Usput su klali svakog ko se zatekao u dvorištima.
Pošto su bili antihristi,crkvu su uneredili,otkopali i opljačkali grobove starog sveštenstva oko crkvene porte,ukrali sve ikone,ikonostas i sve crkve stvari i mošti,koje je ovoj crkvi darivao ruski car Nikolaj Pavlović II.
Zbog raspadnutih leševa po ulicama smrad u varoši bio je nepodnošljiv.
Hteli su da ukradu i zvona,ali su uspeli da ih odvuku samo do crkvenog dvorišta.Bila su jako teška,pa su odustali.
Po Aleksincu su opljačkali sve iz kuća,prozore,vrata,furune,patose,čak i eksere,pa su na kućama ostali samo goli duvari.
Apelovu pivaru su ruinirali,kazan koji nisu mogli odvući bacili su u Moravicu kod pivarskog mosta.Tu je bio sve do 1918 kada je prodat u staro gvoždje.
Zaklali su i crkvenjaka Hadži Ristu Kostadinovića koji je uspeo da sakrije stare crkvene knjige od 1837,sem onih koje su bile u samoj crkvi i to rodjenih i umrlih od 1873 do 1876.
Ove dve knjige su odneli.
Čudna je sudbina ovih knjiga.Knjiga umrlih nikada više nije nadjena,a knjigu rodjenih je kod Stambol kapije kupio Miloš Janković iz Matejevca i vratio našoj crkvi.

https://www.aleksinac.net/lat/aleksinac/tajna-aleksinacke-dzamije.html

Citat:

ajna aleksinačke džamije
15.03.2017.
Pred oslobođenje od Turaka na prostoru današnje škole Vožd Karađorđe i Gimanzije Turci su imali neku vrstu gradske četvrti, sa velikim kućama, sarajima, amamima.
Naravno, pošto su bili posvećeni vernici, imali su i svoju džamiju, sa čijeg je vrha hodža pevao Aleksinčanima bogougodnim glasom.
Pored džamije, na većem prostoru, bilo je i tursko groblje za otmenije i viđenije Turke, sa tzv tulumima (grobnicama).
Sve to se nalazilo na mestu današnjeg internata i Gimanzije, a tu je bila i hodžina kuća. O tome šta se desilo sa džamijom i hodžinom kućom možemo samo nagađati, jer o tome nema pisanih tragova.
Narod kulukom gradio, narod i srušio, a cigle pečene iskorišćene su za nove građevine. S obzirom da se te i naredne godine gradila naša crkva i da se od države iskalo mnogo materijala, a da nije slat, možemo samo pretpostaviti gde su ugrađene.
Ali, to je ostala tajna i do današnjih dana, možda su neki stari sveštenici i znali nešto o tome, ali su ih 1916. pobili Bugari, pa su tajnu odneli u grob.

Fejsbuk profil Aleksinac Večiti grad

https://www.vranjenews.rs/news/sevdalinke-u-vranju-i-okolini-do%C4%91i-mi-do%C4%91i-avramcu-u-moju-ba%C5%A1%C4%8Du-zelenu-feljton-14

Citat:

U Zoni Zamfirovoj Stevana Sremca i u delima Borisava Stankovića zastupljen je i izvestan broj stihova iz bosanske narodne lirike. ...U raznim brojevima niškog lista Kića (1905 – 1913) nahode se i pesme iz Niša. Pokoja od njih ima svoje paralele među bosanskim sevdalinkama.Putevi prenošenja bosanskih sevdalinki u južnu Srbiju različiti su. Vranjanci su, npr, u XIX veku radi trgovine odlazili u Sarajevo. Zanimljiv je i podatak koji navodi etnograf Vladimir Nikolić. U Lužnici i Ponišavlju za vreme Turaka si poljski čuvari bili i Muslimani iz Bosne. „Od njih su najviše naši seljaci i neki sveštenici učili guđenje i pevanje uz gusle.“ S punim se pravom može pretpostaviti da su oni iz zavičaja donosili i svoje sevdalinke.

Imate pdf Iseljavanje Muslimana Crne Gore u Tursku, izdanje Matice Muslimana Crne Gore

Sokolić · **Pridružen/a:** 14 sij 2013, 23:25 **Postovi:** 5072

https://stav.ba/vijest/grad-osnovale-osmanlije-rusili-ga-austrijanci-i-srbi/11332

Citat:

Kragujevac su osnovale Osmanlije 1459. godine i on im je služio kao vojničko naselje iz kojeg su “upravljali cijelom Šumadijom”.

Na najstarije spominjanje Kragujevca, kao sela s trgom, nailazimo u tapu-defteru Smederevskog sandžaka 1476. godine.
Kragujevac se spominje kao selo s 32 kuće pod imenom Kragujofča.
Pripadao je spahiluku Ljubostinji i bio je posjed Ibrahim-bega, Malkočevog sina, vlasnika zeameta.
...
Kragujevac je dobio ime po kraguju, ptici grabljivici, koja se nastanjivala usred šume u kojoj je podignuto naselje. Nisu saglasni ni historičari ni filolozi oko porijekla naziva naselja. Za riječ kraguj, vrsta jastreba, od koje potječe naziv Kragujevac, jedni smatraju da je turskog porijekla od osmansko-turske riječi qaragu, qyrgi, a drugi da je zapravo pozajmljena iz čagatajskog jezika – kirgu, kirguy – a ne iz turskog, kako se donedavno tvrdilo, ali, u svakom slučaju, riječ je došla preko Osmanlija.

https://stav.ba/vijest/na-mjestu-dzamije-milos-obrenovic-htio-je-izgraditi-pivaru-danas-je-tu-kafana-balkan/11428

:sega

očekijemo skoro srpsko uklanjanje mrskih osmanskih :osama

tragova

Glazbenik

Sokolić je napisao/la:

https://blog.dnevnik.hr/bk-sehara/2010/03/1627318036/uzice-postojbina-kostajnickih-muslimana.html

S poveznice:

Citat:

Veliki broj muslimana iz Srbije Turska je odmah naselila u Anadoliju i pogranicna mjesta prema Kurdima. U prvo vrijeme niko nije imao pravo izbora, svako je morao da prihvati ono sto mu se ponudi.

Citat:

Prema izvorima ruskih diplomata iz Sarajeva 1862.godine u krajeve Zvornickog sandzaka dosle su 533 porodice sa oko 1.234 clanova,
u Tuzlu je doslo 12 porodica,
Bijeljinu 23,
Brezovo Polje 89,
Bos. Samac-Gornju Aziziju 235,
u Gracanicu 14,
Srebrenicu 22,
Donju Aziziju-Orasje 132, i
u Vlasenicu 3 porodice.

Zajedno sa Uzicanima u Bosnu je stiglo i nekoliko desetina Cigana iz ovoga grada, koji su takodje protjerani.

Nesto muslimanskih porodica ostalo je u Malom Zvorniku kao porodice: Alic, Corica, Imsirevic, Demirovic, a bilo je i onih koji su pristigli iz drugih krajeva Srbije kao sto su porodice:Beganovic, Djonlic, Krzevic i drugi, ali su i oni kasnije protjerani u Bosnu.

H. Suljkic koji pisao o isaljavanju muslimana iz Uzica navodi neke od porodica koje su dosle iz Srbije u Tuzlu: Berbic, Cugurovic, Mandzic, Mukic, Prcic, Saracic, a S. Hodzic navodi i imena drugih porodica koje su dosle 1881.godine kao: Prgonjic, Djulbegovic, Bojadzija, Hasanovic, Tabak, Culumarevic, Kulenovic, Ramic, Cosic, Dzudzic, Sejdic, Saletovic, Buzadzic, Drinjakovic, Zilic, Tufekcic i drugi.

U Bijeljinu su dosle porodice: Berberovic, Cosic, Alibegovic,
u Brezovo Polje: Tvice, Sataric, Beslagic, Kukic,
u Bos. Samac: Fisovic, Topalovic, Skiljic, Begic,
u Orasje: Kabaklic, Cosic, Drljaca, Isic, Besirevic,
u Srebrenicu: Begic, Malagic itd.

Haso · **Pridružen/a:** 19 ožu 2023, 08:20 **Postovi:** 450

Teuton je napisao/la:

Oslobađanju Srbije =))

Čujte ovog muslimanskog bolesnika, išao oslobađati Srbiju od Srba, jer su se digli protiv islamske tiranije.
Ovako su isto po Grabovici i ranije u turskom vaktu oslobađali kjafire od života kad nisu htjeli živit kao niža kasta.
Ne mogu da vjerujem da sam ovu gamad nekad podržavao, Srbi su doktorirali muslimansko pitanje.

Napoleon dao 13. topova i 4. generala

Glazbenik

Srpska naselja uoči izbijanja Prvog srpskog ustanka:

Blaznava
Bogovađa
Boleč
Brajkovac
Brankovina
Dobrinja
Dobrnje
Glibovac
Jasenica
Kličevac
Koštunići
Lelić
Maršić
Moravci
Mratišić
Orašac
Suvodanje
Takovo
Topola
Trešnjevica
Tršić
Viševac
Vojska
itd.

anadol · **Pridružen/a:** 06 lip 2024, 14:45 **Postovi:** 339

Lucho je napisao/la:

Na nekoliko mesta sam video diskusije o broju muslimana u Srbiji tokom 19. veka, uglavnom bez navođenja ikakvih podataka. Naišao sam i na tekstove koji govore o tome da su u Beogradskom pašaluku 2/3 stanovništva činili muslimani što nema veze sa istinom. Da je tako bilo ne bi postojali uslovi za Prvi i Drugi srpski ustanak.

Evo nekih podataka koje sam našao o muslimanima u Srbiji u 19. veku. Uglavnom se radi o podacima putopisaca i pitanje je koliko su relevantni. Prvi deo podataka se odnosi na teritoriju koja je bila pod kontrolom Srbije od 1833. do 1878. godine, a drugi deo na teritoriju oslobođenu 1878. godine i tu su podaci verovatno nešto precizniji s obzirom da su iz osmanskih izvora.
Kada je u pitanju teritorija oslobođena 1913. tu se išlo na politiku asimilacije i integracije što se pokazalo kao potpuni promašaj.

slika

Valjevo - krajem 18. veka 400 muslimanskih i 50 hrišćanskih kuća, a 1826. godine 150 hrišćanskih i 30 muslimanskih kuća
Aleksinac - krajem 18. veka 40 muslimanskih i 120 hrišćanskih kuća
Kladovo - krajem 18. veka 140 muslimanskih i 50 hrišćanskih kuća
Kraljevo - krajem 18. veka 89 muslimanskih i 11 hrišćanskih kuća
Sokobanja - početkom 19. veka 700 muslimanskih i 50 hrišćanskih kuća
Užice - 1826. godine 1.200 muslimanskih i 80 hrišćanskih kuća

Za Beograd, Šabac, Smederevo, Rudnik, Požegu, Kruševac, Čačak i Jagodinu sam pročitao da su imali muslimansku većinu, ali bez navođenja konkretnih brojeva.

Muslimani iz Čačka su kasnije naselili Orahovac na Kosovu i Metohiji i tamo je srpskohrvatski bio većinski jezik među muslimanima na popisima između dva svetska rata.
Da li je do albanizacije tog stanovništva došlo tokom WW2 ili kasnije, ne znam.

Našao sam, opet nepouzdane i bez navođenja o kom periodu se radi, podatke o broju džamija:

Beograd - 51 (još 22 mesdžida)
Užice - 35
Smederevo 27
Rudnik - 11
Požega - 10
Kruševac - 9
Čačak - 7
Sokobanja - 5
Šabac - 4
Valjevo - 3
Jagodina - 2
Aleksinac, Batočina, Brza Palanka, Grocka, Kladovo, Kolari, Kragujevac, Lešnica, Ražanj, Smederevska Palanka, Soko - 1

Udeo muslimana po okruzima, podaci iz 1873. godine koji se odnose na teritoriju oslobođenu 1878. godine.

Kuršumlija: 89%
Prokuplje: 57%
Leskovac: 33%
Vranje: 21%
Niš: 20%
Pirot: 16%

https://journals.openedition.org/balkanologie/265

U pustu Srbiju iza 1. Velike seobe 1690, patrijarha Arsenija posle sloma Austrije i generala Pikolominija, koji je zapalio

Sofiju i

Skoplje ...na kim i sz Mkd se oni naseljavaju.

Srbe je lako potkupiti za malo vreća zlata da ginu za tuđe interese Ćesarije....Bugari nisu hteli i ostali u Mkd.

Posle Austrije u Srbiji 1718-39....imamo 2. Veliku seobu pod patrijarhom Šakabendom i prodorom na sever i zapad.

Metohiju od CG što smo oteli 1919, 1921 smo izgubili.

Danas da je to ostala CG bila bi kpl Albanska 4.država.

Istočno od Bugara Nejakim sporazumom okolina Zaječara, Vlasinsko jezero oko Surdulice, Caribrod i Bosilegrad ...možda tada i 80 k Bugara ...

Plus Strumica i 70 k Bugara.
Zajev je bio Bugar gradonačelnik Strumice i Premijer Mk.
Nadiru Arnauti

Haso · **Pridružen/a:** 19 ožu 2023, 08:20 **Postovi:** 450

Srbija ne postoji nakon 1918.

Robbie MO

Je li bilo muslimanskih sela oko Beograda?

Također oko Užica, Jagodine, Niša...

HercegBosna.org

Muslimani u Srbiji u 19. veku

Online